Rumunia pełna jest niezwykłych kościołów i w tym artykule przedstawiam Wam propozycję jedno- lub dwudniowej wycieczki szlakiem kilku kościołów warownych. Są one wizytówką Transylwianii i trwałym śladem, który pozostawiły po sobie pokolenia Sasów.
Wycieczkę można zrealizować mając do dyspozycji samochód, ewentualnie korzystając z transportu oferowanego przez tzw. Unesco Bus.
Szacuje się, że kościołów warownych było w Rumunii około 300, a do naszych czasów przetrwała w różnym stanie połowa. Gdy na nowe miejsce przybywała grupa osadników, szybko zabierała się za budowę najważniejszego dla nich budynku – kościoła z kamienia. Na miejsce jego konstrukcji wybierano miejsca najlepsze strategicznie, czyli np. wzgórze, z którego można było obserwować okolicę.
Często kościół otaczano wysokim murem. Budynek i taki mur spełniały funkcję nie tylko świątyni, ale również w czasie licznych najazdów – obronną, a w czasie pokoju – magazynową. Saskie rodziny miały w murze wydzielone miejsca, w których w wielkich skrzyniach przechowywały plony, którymi żywiły się przez całą zimę lub w czasie najazdów. Na hakach suszyło się mięso. Na terenie kościoła znajdowała się też oczywiście studnia.
Wyjeżdżając z Alba Iulii, trasę mojej wycieczki zaplanowałam następująco: Sibiu-Cornatel*-Hosman-Alma Vii-Richis-Biertan-Medias-Valea Viilor-Axente Sever-Blaj-Alba Iulia. Wycieczkę można zmodyfikować lub rozbudować np. o wizytę w Sighisoarze, Saschiz i Viscri, zwłaszcza jeśli nie widzieliście ich przy innej okazji.
Cornatel znalazł się na trasie z uwagi na godną uwagi kolej wąskotorową, którą można się przejechać. Pod tym linkiem znajduje się rozkład jazdy.
W artykule wyróżnię 3 kościoły.
Ten w Hosman, widoczny na pierwszym zdjęciu w artykule, ujął mnie swoim położeniem (niestety nie dało się go w tamtym dniu zobaczyć od środka) – z jednej z baszt można podziwiać niesamowitą panoramę gór. Gdy tam byliśmy końcem października, na pierwszym planie malował się leśny pejzaż we wszystkich kolorach jesieni, a za nim majestatyczne góry już pokryte śniegiem. Jesień i zima widziane w tym samym momencie.
Kościół w Alma Vii to dowód determinacji i ogromnego szczęścia w sytuacji, gdy dotrze się do właściwych ludzi. Spotkana tam osoba opiekująca się kościołem oraz prowadząca w sezonie punkt gastronomiczny powiedziała nam, że punktem zwrotnym było spotkanie osób z fundacji Mihai Eminescu Trust. Tej samej, z których środków prowadzono renowacje w jednej z najsłynniejszych obecnie wsi Transylwanii – Viscri. Podobno wielokrotnie aplikowano o środki na remont kościoła, aż w końcu się udało. Świątynia i okalające ją mury są odnowione, ale prace prowadzone są też w innych częściach wsi. Przykładem może być pensjonat AlmaCalma Guesthouse, czy fakt, że do wsi, za którą nic już dalej nie ma, prowadzi od niedawna elegancka, asfaltowa droga.
Na koniec kościół w Axente Sever, na terenie którego można przenocować! Jego budowę rozpoczęto w XIII w. Z końcem XV – na początku XVI w., wskutek nasilenia się najazdów tureckich kościół postanowiono otoczyć murem. W tej formie można zobaczyć go dziś. Nocleg w tych starych murach z pewnością zalicza się do orginalnych.
Niestety nie udało mi się zwiedzić kościoła w Biertan; spóźniliśmy się parę minut aby zdążyć na ostatnie wejście o 16:30. Pozostało nam podziwiać go z zewnątrz.
Alternatywną formą zwiedzenia lub przynajmniej zobaczenia z zewnątrz kościołów w Biertan, Medias i Axente Sever, a przy tym przemierzenia wspaniałego przyrodniczo odcinka, jest piesza wędrówka fragmentem szlaku Via Transilvanica, segment Terra Saxonum. Poniżej wklejam mapę z przewodnika, który można pobrać pod tym linkiem.
